Is je organisatie divers of inclusief?
Diversiteit gaat over wie er aanwezig is. Het is de variatie in mensen: leeftijd, cultuur, ervaring, geslacht etc. Bijvoorbeeld een groep vrijwilligers met jongeren en ouderen, uit verschillende wijken. Inclusie gaat over hoe mensen zich voelen en meedoen. Iedereen wordt actief betrokken en voelt zich welkom en kan echt bijdragen. Een groep kan heel divers zijn, maar als sommige mensen zich buitengesloten of niet gehoord voelen, is het nog niet inclusief. In een stad als Dordrecht, met een mix van culturen, wijken en levensverhalen, is dat geen luxe maar een noodzaak. Want hoe beter vrijwilligers de samenleving weerspiegelen, hoe sterker hun band met de stad wordt.
Als coördinator of begeleider speel je hierin een sleutelrol. Jij zorgt dat iedereen een stem krijgt, dat verschillen besproken worden en dat niemand over het hoofd gezien wordt. Dat vraagt soms om een andere manier van kijken. Waar je vroeger vooral zocht naar ‘de juiste persoon voor de taak’, kijk je nu naar wat ieder individu meebrengt. De oudere vrijwilliger met jarenlange ervaring kent de tradities en routines; de nieuwkomer brengt frisse ideeën en nieuwe energie. Pas wanneer beide elkaar ontmoeten in een gelijkwaardig gesprek, ontstaat vernieuwing.
Toch gaat dat niet vanzelf. Soms lopen organisaties tegen drempels aan: taalbarrières, onduidelijke verwachtingen, of praktische zaken zoals bereikbaarheid en tijd. Ook kunnen er onbewuste aannames meespelen van wie er “past” bij vrijwilligerswerk. Die aannames zijn vaak goed bedoeld, maar kunnen mensen onbedoeld buitensluiten. Het begint dus met het herkennen van je eigen aannames en het actief openstaan voor andere perspectieven.
Een inclusieve organisatie herken je aan de manier waarop mensen met elkaar omgaan. Er wordt geluisterd met nieuwsgierigheid, niet geoordeeld op verschil. Vergaderingen geven ruimte aan iedere stem, ook die van de stillere vrijwilliger. We kijken naar wat een nieuw idee oplevert, in plaats meteen te vergelijken met hoe het altijd ging, “zo doen we dat hier”. Er is een kans dat er spanningen ontstaan, maar die worden gezien als een kans om van elkaar te leren.
Je kunt dit heel concreet invullen. Werk samen met wijkcentra, culturele organisaties, scholen, kerken en moskeeën, waardoor je nieuwe vrijwilligers bereikt die anders misschien niet op de hoogte zouden zijn van wat vrijwilligerswerk voor hen kan betekenen. Organiseer een rondleiding of kennismakingsbijeenkomst. Nieuwe vrijwilligers kun je laten meedraaien met een buddy. Zo kunnen nieuwe mensen rustig wennen en ontdekken waar ze energie van krijgen. En het belangrijkste, vergeet niet om waardering van vrijwilligers zichtbaar te maken in bijvoorbeeld nieuwsbrieven, lokale media of gewoon in een persoonlijk bedankje. Waardering is de sleutel tot inclusie.
Kleine stappen maken het verschil. Een open gesprek over wat iemand nodig heeft om zich prettig te voelen. Een training waarin het team leert omgaan met culturele verschillen. Een aanpassing van het aanmeldformulier, zodat het eenvoudiger en meer uitnodigend wordt. Het zijn praktische aanpassingen die de deur openzetten voor meer mensen.
Inclusie is geen project, maar een proces. Een cultuur van openheid groeit langzaam, met vallen en opstaan. Daarom helpt het om regelmatig stil te staan bij vragen als: voelen alle vrijwilligers zich betrokken? Zijn er groepen in Dordrecht die we nog niet bereiken? Wat kunnen we samen verbeteren? Door die vragen jezelf te blijven stellen, blijft de organisatie leren en groeien.
Zo wordt vrijwilligerswerk in Dordrecht meer dan het uitvoeren van taken. De verschillen verdelen niet, maar verbinden juist. Want pas als iedereen zich welkom voelt, kan de stad echt profiteren van alle talenten die zij rijk is.
